Comparison of differences and methods in measurement of edentulous ridges on panoramic radiographs

Abstract

Aim. Aim of the study was to assess differences of measurement of edentulous ridge's height towards referent line of mandibular basis, and separately towards lower edge of panoramic radiograph. Material i methods. 231 panoramic radiographs (167 of edentulous individuals and 64 of maximally toothless individuals, aged 43 to 89 years) were selected. Two methods of measurement were applied: method of selection of distance  height on the line from edentulous ridge to line of a base of edentulous mandible, and measurement of height from edentulous ridge to lower edge of panoramic radiograph. Results. Pearson's r=0.604 (r=0.613 for men, and r=0.591 for women) was calculated, indicating statistically significant differences of heights measured by each method. Conclusion. Significant differences of height of edentulous ridge were measured, because of differences in positions and inclinations of lines. Resorption of edentulous ridge and concave form of ridge influence numerical values of height of edentulous ridge. Height which was measured onto mandibular base line is reliable parameter in situations where resorption changed edentulous ridge's form. .

Uvod. Visina bezubog grebena (VBG) može biti merena prema različitim linijama. Cilj. Ispitati da li postoje značajne razlike visina grebenova (VG) izmerenih prema referentnoj liniji uz bazu mandibule, i visina merenih prema donjoj ivici ortopantomograma bezubih ispitanika. Materijal i metod. Izdvojeno je 231 ortopantomograma (OP) ispitanika (167 bezubih ispitanika i 64 radiografisanih u terminalnom stadijumu krezubosti), starosti od 43 do 89 godina. Radiografisanja su obavljena ortopantomografskim aparatom (Orthopantomograph 10, Siemens, Germany). U merenjima su primenjena dva postupka: merenje visine bezubog grebena i corpusa po liniji od tačke gde je kontura grebena najviše konkavna usled ekstrakcija donjih prvih molara do tačaka na linijama uz bazu mandibule sa desne i sa leve strane OP, i merenje VBG po segmentu označene linije od tačke gde je kontura bezubog grebena najviše konkavna usled ekstrakcija donjih molara upravno na donju ivicu OP-a do tačaka desno i levo na ivici. Rezultati. Na osnovu Pearson-ovog koefic. korelacije r=0.604 (r=0,613 muškaraca i r=0,591 žena) utvrđene su statistički značajne razlike VBG izmerenih prvim načinom, i VBG izmerenih drugim načinom  postupkom. Zaključak. Ispitivanjem su utvrđene statistički značajne razlike visina grebenova i korpusa izmerenih određenim postupcima i metodama merenja, što je posledica različitih položaja i iskošenja linija pri merenjima. Resorpcija bezubog grebena i oblik konkavne površine grebena takođe utiču na numeričke vrednosti VG.Visine izmerene prema referentnoj liniji uz bazu mandibule su pouzdan pokazatelj visine bezubog grebena gde postoji sklonost ka resorpciji. .