Uticaj pušenja na oralno zdravlje

Abstract

Pušenje cigareta spada u bolesti zavisnosti koja je na prvom mestu po učestalosti u svetu u odnosu na alkoholizam, zavisnosti od droge ili lekova. Epidemiološki podaci ukazuju da je u svetu u 2010. godini pušilo oko milijardu i dve stotine pedeset miliona stanovnika. Oko 80% ovih pušača živi u zemljama sa niskim ili srednje visokim primanjima. U razvijenim zemljama prema podacima SZO iz 2008. godine, pušilo je oko 35% odraslih muškaraca i 22% žena. Iste godine u nerazvijenim zemljama zabeležen je znatno veći procenat muškaraca koji puše, čak 50%a znatno manji žena, svega 9%. Prema podacima Istraživanja zdravstvenog stanja stanovništva Srbije, koje je sprovedeno 2006. godine, svakodnevno ili povremeno puši 33,6% odraslih stanovnika, odnosno 38,1% muškaraca i 29,9% žena. Broj pušača u Srbiji smanjen je za oko 7%, ali i dalje svaki treći odrasli stanovnik i oko 10% dece starosti između 13 i 15 godina puše. Bolesti čija je etiologija direktno povezana sa duvanskim dimom i pušenjem cigareta je mnogo, a posledice ove navike mogu ugroziti život. Među njima, treba spomenuti one sa najvećom incidencom, kao što su hronična opstruktivna bolest pluća, astma, ishemijske bolesti srca, moždani udar i maligna oboljenja. Kada je reč o uticaju pušenja na oralno zdravlje i stanje usne duplje, i ono je podložno oboljenjima usled štetnog delovanja nikotina, katrana i drugih sastojaka duvana. To mogu biti prolazni simptomi i promene poput halitoze, stomatodinija i stomatopiroza, pušačkih pigmentacija, koji najčešće spontano nestaju nakon prekida pušenja. Međutim, promene koje se javljaju mogu imati visok maligni potencijal, mogućnost maligne alteracije i na njih treba obratiti posebnu pažnju i pratiti ih. Takve promene nazivaju se prekanceroze, i u njih ubrajamo leukoplakiju, eritoplakiju i razne forme hiperkeratoza. Ukoliko navedene promene, ipak, maligno alterišu i pokažu izvestan stepen displazije, a ne budu uočene na vreme, može se razviti karcinom usne duplje. Kako bi se sprečile negativne posledice ove štetne navike, najbitnije su mere prevencije u vidu zdravstvenog vaspitanja i buđenja svesti o uticaju pušenja duvana, često nazvanog „bolest 21. veka“.