Malocclusion frequency in the prehistoric, medieval and modern man

Abstract

Introduction There is a high prevalence of malocclusions in modern societies, with a tendency of further increase in the future. Malocclusions were very rare in the ancient history. Published anthropological studies show a tendency of jaw and teeth size reduction, as a result of changing lifestyle, particularly the type and consistency of food during human evolution. Aims The aims of the study were to analyze dentoalveolar and skeletal jaw relations, to determine presence of malocclusion, to measure and to compare teeth size in skeletal material from : 1) the Mesolithic-Neolithic site Lepenski Vir and Vlasac, 2) Early Bronze Age graveyard Mokrin, 3) the Roman city Viminacium 4) medieval Vinca and to compare these results with contemporary population of Serbia. Materials and methods Lateral cephalometric radiographs of 36 skulls were traced manually. Occlusion was investigated in 97 individuals according to Angle's classification. Mesio-distal (MD) diameter of all teeth and buccal-oral (VO) diameter of molars only were measured in totally 1038 teeth. The individual effects of gender, age and location were analyzed by ANOVA, while combined effect of these factors were analyzed by univariate analysis of variance. Results Angles SpP / MP and SN / MP had the lowest values in the oldest group. All skulls exibited horizontal growth pattern, with the horizontal component most pronounced in the group Lepenski Vir and Vlasac. Class I occlusion was the most common of all classes in each group and its frequency in the overall sample was higher in comparison to modern times. Distal occlusion was present in all groups also. VO diameter of the upper second and lower first molar was significantly larger in the first group compared to the others. In multiple comparisons, the lower canine was larger in group Vinca than in the group Mokrin. Conclusion The present differences between the groups indicates increasing of the basal angle, decreasing of Class I frequency and reduction of the VO diameter of some molars in Serbia, in the period from prehistory to the Middle Ages and modern times. Therefor changes in the environmental factors affected development of the maxillo-mandibular complex and the occurrence of malocclusion.

Uvod U savremenim društvima je visoka učestalost malokluzija koje zahtevaju ortodontsku terapiju i postoji tendencija daljeg porasta ovih nepravilnosti u budućnosti. Postojanje malokluzija je opisano i u praistoriji, ali su one tada predstavljale retkost. Antropološke studije ukazuju da u toku humane evolucije postoji težnja ka smanjenju veličine vilica i zuba, kao posledica promena u načinu života, naročito vrsti i konzistenciji hrane. Cilj Ciljevi istraživanja su bili analiza dentoalveolarnih i skeletnih međuviličnih odnosa, utvrđivanje zastupljenosti malokluzija, merenje i poređenje veličine zuba na skeletnom materijalu sa: 1) mezolitsko-neolitskog nalazišta Lepenski Vir i Vlasac, 2) nalazišta iz bronzanog doba Mokrin, 3) rimskog grada Viminacijuma, 4) srednjovekovne Vinče. Ovi rezultati su upoređeni sa vrednostima za savremenu populaciju Srbije. Materijal i metod Na profilnim teleradiogramima 36 lobanja ručno su izmereni parametri sagitalnog i vertikalnog pravca, tipa rasta i proporcije lica, veličina viličnih baza i položaj sekutića. Kod 97 individua ispitana je klasa okluzije prema Angle-ovoj klasifikaciji. Mezio-distalni dijametar (MD) svih zuba i vestibulo-oralni (VO) dijametar molara su izmereni na 1038 zuba. Ispitan je pojedinačni uticaj pola, starosti i lokaliteta primenom jednofaktorske analize varijanse, a kombinovano delovanje ovih faktora primenom univarijantne analize varijanse. Rezultati Na profilnim teleradiogramima uglovi SpP/MP i SN/MP su imali najmanju vrednost u najstarijoj grupi individua. Na svim lobanjama je uočen horizontalni tip rasta, ali je horizontalna komponenta najizraženija u grupi Lepenski Vir i Vlasac. Okluzija I klase je najzastupljenija u svim lokalitetima i njena učestalost u celokupnom uzorku je veća u odnosu na savremeno doba. U svim ispitivanim grupama je bila prisutna i okluzija polu II klase. VO dijametar gornjeg drugog i donjeg prvog molara je bio značajno veći u grupi Lepenski Vir i Vlasac u odnosu na ostale. U višestrukim poređenjima donji očnjak je bio veći u grupi Vinča nego u grupi Mokrin. Zaključak Prisutne razlike među ispitivanim grupama ukazuju da se na teritoriji Srbije u periodu od praistorije do srednjeg veka i savremenog doba, povećava bazalni ugao, smanjuje zastupljenost okluzije I klase i smanjuje VO dijametar pojedinih molara. Promena u faktorima spoljne sredine se odrazila na razvoj maksilo-mandibularnog kompleksa i nastanak malokluzija.