Epigenetičke promene u tumorima usne duplje

Abstract

Epigenetske promene su nasledne promene genske ekspresije bez promene primarne nukleotidne sekvence. Poslednjih godina istraživanja u oblasti kancerogeneze su utvrdila da je broj gena koji podležu epigenetskoj inaktivaciji čak i veći od broja gena koji su inaktivisani mutacijama. DNK metilacija je oblik epigenetske modifikacije, gde hipermetilacija CpG ostrvaca u okviru promotora tumor supresorskih gena dovodi do njihove inaktivacije i do maligne transformacije ćelije. Posttranslacione modifikacije histona imaju važnu ulogu u regulaciji transkripcije. Specifične kombinacije modifikacija histona u hromatinu određuju interakciju između histona, nehistonskih proteina i DNK. Novija istraživanja pokazuju veoma važnu ulogu nekodirajućih RNK (eng. non-coding RNA, ncRNK) u epigenetskoj regulaciji genske ekspresije inhibicijom translacije ili degradacijom transkripta. Ipak, najviše je podataka o značaju metilacije DNK kao bitnom mehanizmu epigenetskog utišavanja tumor supresorskih gena Kako su epigenetske promene, uključujući i hipermetilaciju, rani događaji u malignoj transformaciji, perspektive epigenetskih istraživanja u molekularnoj medicini su u primeni za ranu i neinvazivnu dijagnostiku kancera, kao i u predikciji odgovora na hemioterapiju i uvođenju epigenetske terapije.